vormgeving uitvaart

Begraven is doorgaans een ander ritueel dan cremeren. Het graf wordt in de meeste gevallen direct na de begrafenis ook een gedenkplek, zodat het afscheid wat geleidelijker kan plaatsvinden. Later wordt dit meestal compleet gemaakt met bijvoorbeeld een grafsteen, gedenkteken, al of niet samengaand met beplanting. Op deze wijze wordt aan deze plek een persoonlijk tintje gegeven. De prijzen voor de graven zijn per gemeente verschillend.

Een algemeen graf blijft eigendom van de gemeente en kan gehuurd worden voor een vooraf vastgestelde periode (meestal voor de minimale wettelijke grafrusttermijn van 10 jaar). Verlengen van de huurperiode is NIET mogelijk. Een algemeen graf wordt vrijwel altijd gedeeld met een andere overledene; vaak 1, maar steeds meer ook 2, en soms ook wel 3 personen erbij. Overledenen worden boven elkaar begraven. De gemeente bepaalt dus wie er in het graf worden bijgezet en na hoeveel jaar het graf geruimd wordt. Per begraafplaats gelden andere regels met betrekking tot het plaatsen van een gedenk(graf)monument. Keuzemogelijkheden zijn echter beperkt tot een klein, vierkant, of rechthoekig steentje (vaak 40 bij 60 cm) dat liggend, of schuin geplaatst wordt. Of er is alleen een klein staand gedenkteken toegestaan.

Een particulier graf (koopgraf) is een graf dat voor een periode (meestal 20 of 30 jaar) gekocht kan worden. De rechthebbende van het graf bepaalt wie er in het graf mag worden bijgezet. In veel gevallen kan aan het eind van de periode (van 20 of 30 jaar) de termijn verlengd worden met 10 jaar. Hiervoor moeten dan wel weer voor de 10 jaar grafrechten betaald worden. Het aantal personen dat in een particulier graf begraven mag worden is meestal 2 of 3. Heel vaak boven elkaar, maar er zijn ook begraafplaatsen waar een particulier graf uit 2 plaatsen naast elkaar bestaat. Regels en tarieven voor de particuliere graven verschillen per begraafplaats, evenals de regels voor het plaatsen van een grafmonument. Als de rechthebbende van een particulier graf is overleden, dan kan er een andere rechthebbende uit de familie worden aangewezen. Waard om te vermelden is ook dat er in een particulier graf ook een asbus of sierurn begraven mag worden. Dit wordt echter wel als een volledige plaats gezien.

In sommige gemeenten, bijvoorbeeld Gorinchem, is het nog steeds mogelijk om een particulier graf voor onbepaalde tijd aan te kopen. Deze graven worden niet meer geruimd.

Voor alle duidelijkheid willen wij opmerken dat, alhoewel er wel over begraven gesproken blijft worden, er lang niet altijd een zogenaamd 'zandgraf" gebruikt wordt. Mensen realiseren zich dat niet altijd omdat men er van te voren niet bij stilstaat. In bijvoorbeeld Alblasserdam en Dordrecht bestaan algemene graven uit kelders waar drie kisten met overledenen boven elkaar geplaatst worden. De grafkelder wordt met een betonnen plaat (en dus niet met zand of grond) gesloten. Het ritueel van "het schepje zand" komt hier niet meer tot zijn recht. In bijvoorbeeld de plaats Goudriaan is deze situatie ook zo ten aanzien van de particuliere graven. Dat is dan een grafkelder voor 2 personen.

Het is ook mogelijk om te kiezen voor een eigen (particulier) graf, en daar vervolgens een betonnen (prefab) grafkelder in te laten plaatsen. Binnen 1 dag is de plaatsing hiervan gerealiseerd. De grafkelder wordt gesloten met een betonnen deksel, waarop dan weer het grafmonument (steen) geplaatst kan worden. Gemeenten brengen wel extra kosten voor de vergunning in rekening.

Een natuurbegraafplaats is een begraafplaats waar de graven zijn gesitueerd in een natuurlijke omgeving. Sommige natuurbegraafplaatsen liggen in een bos- of parkachtig landschap en hebben graven met ornamenten en bloemen. Andere liggen ver buiten bebouwd gebied in de natuur en zijn sober uitgevoerd met de bedoeling dat de graven opgaan in de omgeving. Ze liggen dan schijnbaar willekeurig verspreid, er is geen ordening door heggen of afrasteringen en er zijn geen speciaal vervaardigde grafstenen. De graven worden veelal wel gemarkeerd met zwerfkeien of houten kentekens.

Een van de voorwaarden bij natuurbegraven is dat overledenen worden begraven zonder materialen die belastend kunnen zijn voor het milieu.

Zie voor meer informatie de website Allenatuurbegraafplaatsen.nl 

Cremeren is een duidelijk ander ritueel dan begraven, het is veel definitiever, maar over het algemeen wel goedkoper. Dit financiële plaatje kan de keuze voor cremeren beïnvloeden. Een feit blijft dat het vaak, naast de prijs, vooral persoonlijke overwegingen zijn die de keuze voor een crematie beïnvloeden. 

Bij bijna ieder crematorium is er de mogelijkheid om na de plechtigheid als naaste familie aanwezig te zijn bij de invoer van de kist in de oven. Dit moet niet verward worden met het laten dalen van de kist in de grond bij een begrafenis. De invoer van de kist in de oven is een rigoreuze handeling. Ondanks dat veelal de invoerruimte geschikt is gemaakt voor familieontvangst, blijft het een technische ruimte. 

Een lichaam dat ter beschikking is gesteld wordt gebruikt voor medisch-wetenschappelijk onderwijs en onderzoek. Dankzij deze lichamen kunnen studenten het medisch vak leren en kunnen specialisten nieuwe operatietechnieken ontwikkelen. Wanneer iemand zijn of haar lichaam ter beschikking stelt zal er geen crematie of begrafenis plaatsvinden. Voor de nabestaanden kan dat best een grote impact hebben, daar komt nog eens bij dat ze binnen 24 uur afscheid zullen moeten nemen van de overledene. Voor meer info zie de website van het LUMC.

Resomeren, ofwel alkalische hydrolyse, is een chemisch proces waarbij het lichaam van een overledene wordt ontbonden in een stalen drukvat. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een stof met een hoge pH-waarde, meestal kaliumhydroxide, opgelost in heet water. Resomeren vormt daarmee een alternatief voor cremeren of begraven. De hele cyclus van het resomeren neemt ongeveer 8 tot 12 uur in beslag. De Britse onderneming Resomation Limited dat het patent voor het proces bezit, heeft de term ‘resomeren’ in het leven geroepen. Het woord stamt af van het Griekse woord ‘resoma’ dat ‘hergeboorte van het lichaam’ betekent. 

Cryomatie (lyofilisatie of vriesdrogen) is een nieuwe manier om  overleden lichamen te laten vergaan. Bij deze techniek wordt het lichaam bevroren, waarna het door kleine trillingen in een organische substantie uiteenvalt. Na verwijdering van lichaamsvreemde stoffen zoals kwik en bijvoorbeeld kunstheupen, kan het ‘overschot’ worden begraven of gecremeerd. 

De standaard rouwkaarten zijn in de basis al vormgegeven, gebruikmakend van kleur of afbeelding. Het voorbewerkte rouwkaartpapier wordt bedrukt met de besproken teksten die tijdens het regelgesprek duidelijk zijn geworden.

• Catalogus rouwdrukwerk

Ondanks dat de vraag minder is hebben wij nog altijd de traditionele rouwkaart met zwarte en/of grijze rand  op voorraad. Ook de traditie mag zijn plek behouden zoals dit voor veel ouderen vertrouwd is. 

Naast de 'standaard' rouwkaarten worden door ons vandaag de dag de meeste rouwkaarten op maat gemaakt. Uiteindelijk is niets persoonlijker dan een eigen ontwerp. Wij maken op basis van een persoonlijke foto, sfeerbeeld of andere elementen een ontwerp. De rouwkaart krijgt dan een eigen thema wat vaak wordt doorgevoerd in bijvoorbeeld een uitnodiging of liturgie / orde van de plechtigheid. Naast de opmaak wordt er soms ook gebruik gemaak van andere afmetingen van de rouwkaart. Een vierkant, smal openslaand of een drieluik behoort tot de mogelijkheden. Hoe complexer het ontwerp wordt, des te meer tijd er nodig is om iets passends te maken. Daartoe wordt soms het besluit genomen om het rouwdrukwerk een dag later te versturen.

Zowel van de standaard, als de op maat gemaakte rouwkaart krijgt u altijd een digitale versie. Daardoor ontstaat de mogelijkheid, los van de per post verstuurde rouwkaart, online de rouwkaart te delen met familie of vrienden. 

Het valt vaak niet mee om de juiste woorden te vinden. Natuurlijk adviseren en helpen wij om een passende tekst samen te stellen. Het kan praktisch zijn om een overzicht te hebben met voorbeelden. 

• Voorbeeldteksten rouwkaart
• Voorbeeldteksten bedankkaartjes
• Gedichtenbundel

Een rouwpostzegel heeft een neutrale kleurcode. EUR 0.96 p/st. De rouwkaarten worden verzameld in verzamelenveloppen. Dit zijn speciale enveloppen waarin 30 a 40 rouwkaarten (afhankelijk van het formaat) passen. Op deze wijze herkent PostNL het rouwdrukwerk en wordt het met prioriteit verzonden. In het weekend en op sommige feestdagen worden deze verzamelenveloppen door PostNL rechtstreeks bij een op te geven adres opgehaald. De communicatie met PostNL verzorgen wij. 

Een oude gewoonte, die nog niet geheel voorbij is, is het versturen van bedankkaartjes (vroeger aangeduid als 'dankbetuigingen') enkele weken na de uitvaart. Ook het drukwerk hiervan kunnen wij verzorgen. Steeds meer komt het voor dat bedankkaartjes door middel van foto's, enz. een persoonlijker karakter krijgen.

Naast het verzorgen van de rouwkaarten, kunnen wij ook het drukwerk van liturgie / orde boekjes ten behoeve van de uitvaartdiensten verzorgen. Vaak worden deze boekjes met een zelfde lay-out opgemaakt als de rouwkaart, zodat een en ander een geheel vormt.

Aangezien de uitvaart tot in detail persoonlijker wordt vormgegeven bestaat de mogelijkheid om een gepersonaliseerd condoleance- of gedenkboek te maken. Het ontwerp wordt gebaseerd op de lay-out  en het ontwerp van de rouwkaart. 

Rouwadvertenties worden ook door ons verzorgd en aangeleverd. In overleg met de familie wordt besproken of de rouwadvertentie (vaak naar aanleiding van de opmaak van de rouwkaart) ook voorzien moet worden van een afbeelding, foto, enz. Omdat de grafische vormgeving steeds complexer wordt, kan voor een goede opmaak van de rouwadvertentie, is de standaard kolombreedte niet altijd toereikend. Zeker niet als de advertentie veel tekst bevat. Vaak stellen we dan een bredere opmaak van de advertentie voor. Het is uiteraard wel duurder, maar een bredere opzet komt de weergave in de (streek)krant ten goede.

Vooraf wordt altijd een proefdruk getoond, zeker als de rouwadvertentie meer grafisch is vormgegeven. Ook wordt voor plaatsing duidelijkheid gegeven over de kosten. Met name in landelijke dagbladen kan de prijs behoorlijk oplopen. Om ruimte te besparen en dus de prijs te verlagen, maken we soms een aangepaste opmaak. 

Met het oog op sluitingstijden van een krant, als er niet voldoende tijd is, besluiten we soms in overleg met de familie, voor een korte rouwadvertentie. Hierin verwijzen we mensen naar de afscheidspagina op onze website waar de rouwkaart te zien /  downloaden is. Hier vindt men ook verdere informatie met betrekking tot de uitvaart. 

Een punt van aandacht is hoe wordt omgegaan met persoonlijke gegevens in de rouwadvertentie, zoals het noemen van een woonadres. Ter preventie van inbraak wordt voorgesteld om het postadres van Noordzij Uitvaartverzorging te noemen. Hetzelfde geldt voor het noemen van een openbare livestream. Gezien de privacygevoeligheid is het goed, om hier vooraf goed over na te denken. 

De functie van de online afscheidspagina van onze website ligt in het verlengde van de rouwkaart. De pagina bevat dezelfde basis informatie, maar nu met een mogelijkheid om digitaal naar de familie te kunnen reageren. Ook kan men op de afscheidspagina een livestreamlink aantreffen om de afscheidsplechtigheid (en soms ook de begrafenis zelf) mee te beleven. Indien van toepassing is er ook een link met de liturgie / orde van dienst. Daarnaast is er ruimte om deze online afscheidspagina verder in te vullen met peroonlijke foto's, muziek of teksten. 

Door de geavanceerde digitale techniek is de afscheidspagina doeltreffend te delen via Whatsapp. Zo kan bijvoorbeeld in een whatsappgroep een hele kring aan familie of vrienden op de hoogte gebracht worden. Dit zelfde geldt voor het delen via social media. Soms wordt de keuze gemaakt om alleen deze online pagina te gebruiken en is fysiek drukwerk van de rouwkaart daardoor overbodig.

Aan de afscheidspagina is een online condoleanceregister toegevoegd. Deze kan zowel openbaar als gesloten aangeboden worden. Bij een groot persoonlijk of zakelijk netwerk is een online register zeer praktisch. Na de uitvaart ontvangt de familie een pdf-bstand met alle condoleances. Ook kan het gedrukt worden in een passend vormgegeven boekje.

Bij de voorbereiding van een afscheidspagina worden de voor en tegens ten aanzien van de privacy zorgvuldig besproken. Veelal blijft het vergelijkbaar met de functie die een rouwadvertentie heeft en die ook openbaar in een (streek)krant te zien is. Bij een livestream wordt na de plechtigheid, op last van de AVG wetgeving, de link verwijderd.

Uitvaartkisten zijn er in heel veel verschillende soorten, modellen, materialen en prijsklassen. De keuze van een uitvaartkist wordt tijdens een gesprek steeds zorgvuldig besproken. Om u, met name in het weekend, direct en adequaat van dienst te kunnen zijn hebben wij in ons bedrijfspand een eigen depot met uitvaartkisten. Kisten die niet in ons depot staan, worden in overleg geleverd. De leveringstijd kan verschillend zijn. 

• Catalogus uitvaartkisten Noordzij Uitvaartverzorging
• Uitgebreide catalogus uitvaartkisten leverancier

Alle uitvaartkisten die wij hebben, zijn vrijwel altijd voorzien van 8 handgrepen, 3 aan elke zijkant, 1 aan de hoofdzijde en 1 aan het voeteneinde. 

Schroeven: Over het algemeen zijn de kisten voorzien van zogenaamde kleine 'houten-bolschroeven', die bedoeld zijn om met de hand vast te draaien. Andere uitvaartkisten zijn afgebeeld met 'verzonken-schroeven'. Deze worden met een kruiskopschroevendraaier vastgedraaid en daarna voorzien van een plat plastic dopje dat dezelfde kleur heeft als de kist.

Al onze uitvaartkisten zijn van binnen standaard 195 cm lang en 52 cm breed. De transport maten zijn: 210 cm lang, 68 cm breed, en 41 cm hoog (met een vlak dekstel). Als daarvan afgeweken moet worden, in verband met  de lengte of breedte van het lichaam, wordt een kist gebruikt met aangepaste maten. Deze aangepaste kisten zijn niet altijd direct voorhanden. Er moet rekening gehouden worden met enkele leveringsuren. 

Bij de keuze van een uitvaartkist wordt ook rekening gehouden met symboliek. Indien nodig doen wij, na goed geluisterd te hebben, hierin een voorstel. Een voorbeeld van symboliek is de 'regenboog' uitvaartkist, die we hebben laten maken voor iemand die heel bewust uitdrukking wilde geven aan het Christelijk geloof. De binnenbekleding is hemelsblauw uitgevoerd, en de kleuren van de regenboog zijn precies in de juiste volgorde aangebracht,  Dit is niet op korte termijn realiseerbaar. De leverancier heeft al snel twee dagen nodig om een dergelijke opdracht uit te voeren. Zo bestaan er allerlei invalshoeken om een persoonlijke kist voor te bereiden. Voor meer info en mogelijkheden, zie de website persoonlijke uitvaartkisten.

Er is niet altijd tijd om, in de dagen voorafgaande aan de uitvaart, naar een (eigen) bloemist te gaan en een rouwstuk uit te kiezen. Ook heeft niet iedere winkel een apart kamertje om in alle rust keuzes te kunnen maken. Wij bieden daarin een moment van ontzorging aan. Via een uitgebreide catalogus kan thuis in alle rust als naaste familie een keuze worden gemaakt. Wij zorgen dan voor het plaatsen van de bestelling bij onze vaste bloemist en laten de  bestelde rouwstukken bezorgen..

• Catalogus rouwbloemen

Het is natuurlijk ook mogelijk om de rouwbloemstukken te laten voorzien van linten met een zelfgekozen tekst of namen. De kleur van het lint wordt in afstemming met het bloemstuk door de bloemist gekozen. 

In de afgelopen jaren is het vaker voorgekomen dat de bloemist een rouwstuk op maat heeft gemaakt. In het rouwstuk werden symbolieken uit het leven van de overledene verwerkt. Dit kan  verwijzen naar iemands beroep, passie, hobby of laatste project waaraan is gewerkt. 

Op de dag van de uitvaart wordt gebruik gemaakt van moderne  staatsie rouwauto's. In de voorbereidingsgesprekken is er aandacht voor de soort rouwauto en de kleur. In principe wordt standaard het merk Mercedes gebruikt, tenzij anders besproken. 

• Zwarte rouwauto
• Grijze rouwauto
• Witte rouwauto
• Blauwe rouwauto
• Bordeaux rood (Cadillac)
• Landrover Defender rouwauto

Vaak wordt met de eigen particuliere auto achter de staatsie rouwauto aangesloten. Voor de duidelijkheid: in het verkeer wordt  tijdelijk een rouwvlaggetje op de eigen auto aangebracht. Op deze wijze wordt meer zichtbaar dat je als particuliere auto deel uitmaakt van de rouwstoet. 

Als er achter de rouwstatie mensen meelopen, kan (uiteraard na overleg) uit het oogpunt van veiligheid een auto van onze uitvaartverzorging de stoet afsluiten. Dit voorkomt dat achteropkomend verkeer te dicht achter de rouwstoet komt. Voor mensen die achteraan lopen is dit veiliger.

Er zijn meer mogelijkheden van rouwvervoer dan de staatsie rouwauto. In de afgelopen jaren hebben we met verschillende alternatieven gewerkt. 

• Loopkoets
• Rouwcaravan
• Uitvaartfiets
• Uitvaartbus
• Rouwkoets met paarden (pdf document)

Voor al de technische en aanvullende momenten waarbij een rouwauto nodig is,  wordt onze Vito overbreng rouwauto ingezet. Deze rouwauto is er toch een met een bijzonder tintje. Onze eigentijdse Mercedes rouwauto is, ook na enkele jaren van gebruik, nog steeds een primeur in de uitvaartbranche! De rouwauto is namelijk in eigen beheer gemaakt naar onze visie en inzichten, en hierdoor zowel van buiten als van binnen volledig afgestemd op onze persoonlijke wijze van werken. 

Aan de buitenzijde van de rouwauto hebben we aan de beide zijkanten met opzet een zwart vlak (symbool van de dood) aangebracht, met twee zilverkleurige 'stripes of hope', die de eerste stralen van de zonsopgang voorstellen. Voor mensen die Christen zijn is dit het teken van Pasen, de opstanding uit de dood. Anderen zien het als een teken van licht, dat het duister van verdriet doorbreekt. De strepen reflecteren in het donker.

Aan de achterzijde van de rouwauto is een paneel aangebracht dat van onderaf verlicht kan worden. Dit paneel stelt symbolisch de zonsopgang voor. ('Licht overwint het duister'). Het sluit naadloos aan bij symboliek van de 'stripes of hope'. De verlichting aan de achterzijde is alleen aan als er een overledene in de rouwauto wordt vervoerd. De symboliek aan de buitenzijde van de rouwauto is al door veel mensen gezien, en begrepen!

Van binnen is onze rouwauto heel praktisch ingericht. Er zijn voor ons onder de vloer heel handige opbergmogelijkheden voor kamerschermen, enz. Verder is er een heel ruime bergkast gemaakt die mooi is weggewerkt. Hierin passen koelingen, kistdeksels, geluidsinstallatie voor op de begraafplaats.. Wat zichtbaar blijft, is een mooie en opgeruimde ruimte. Een soort 'kamertje'. Dit kamertje kan worden voorzien van persoonlijke details.

In de rouwauto is een LCD-scherm opgehangen. Hierop kan iets persoonlijks, bijvoorbeeld een foto van de overledene, een tekst, of een foto van een schilderij worden afgebeeld. Ook een persoonlijk filmpje behoort tot de mogelijkheden. Links en rechts van de kist zijn wissellijsten bevestigd. Deze hebben dezelfde functie als de fotolijstjes die thuis aan de muur hangen. De ene keer worden er foto's in gedaan, de andere keer de tekst van een gedicht, lied, of Bijbelvers. Soms blijft het leeg. 

In het 'kamertje' is verder de mogelijkheid om muziek te laten klinken. Hier wordt veelvuldig gebruik van gemaakt. Persoonlijke muziek die heel rustig op de achtergrond klinkt, gecombineerd met persoonlijke foto's en teksten maken duidelijk het verschil. Elke keer zien we dat mensen (in een kring) een tijdje stilstaan achter de auto, gewoon om te kijken en te luisteren. Door deze persoonlijke elementen, is het in en uit de auto halen van de overledene een bijzonder en heel waardevol ritueel geworden.

Als families het gebruik van deze overbreng auto met de persoonlijke details meegemaakt hebben wordt regelmatig besloten om ook deze auto als 'staatsie' rouwauto te gebruiken op de dag van de uitvaart. Waar dit praktisch mogelijk is wordt hier invulling aan gegeven. 

Tijdens de bespreking van de uitvaart wordt nagedacht over de uitvaartlocatie. Wij hebben zelf geen eigen aula of rouwcentrum, aangezien we overal onze diensten verlenen waar we in Nederland gevraagd worden. In principe kunnen we van iedere aula of rouwcentrum waar dan ook gebruik maken. 

Als de uitvaartdienst vanuit een kerk plaatsvindt zoeken we contact met de beheerder / koster om de praktische zaken goed door te spreken en voor te bereiden. Wij realiseren ons dat ook wij gast zijn in het kerkgebouw. Desondanks proberen we in goed overleg onze inzichten voor een goed verloop ten uitvoer te brengen. Met veel kosters en beheerders van kerken zijn inmiddels constructieve en persoonlijke relaties opgebouwd. Dit komt de algehele verzorging van de uitvaartdienst ten goede.

Regelmatig wordt gebruik gemaakt van een zalencentrum. Met name als het een niet-kerkelijke uitvaartplechtigheid betreft. In ons netwerk beschikken we over een grote database aan gebouwen en locaties, van waaruit een mooie plechtigheid kan worden vorm gegeven.

Het is niet ongebruikelijk om een uitvaartplechtigheid te organiseren anders dan in een aula of kerk. Vaak bestaat er dan de wens om een ruimte te kiezen die dicht bij de leefwijze van de overledene heeft gestaan. 

Er wordt vaker bewust gekozen om de condoleance thuis te organiseren. Zeker als daar praktisch ruimte voor is, kan dit een extra troostende dimensie zijn om het afscheid en het rouwbezoek van familie en vrienden te beleven. Deze eigen ruimte kan ook heel letterlijk zijn. Zo hebben wij wel eens condolenace georganiseerd in een stal / op het deel van een boerderij. Ook het tijdelijk opzetten van een evenemententent op eigen terrein behoort tot de mogelijkheden. 

Een restaurant kan een mooie eigentijdse accomodatie zijn om een afscheidsplechtigheid te houden. Zeker als het een gelegenheid is waar al veel herinneringen zijn aan voorgaande samenkomsten. 

Een (plaatselijk) theater kan ook het decor zijn voor een afscheidsplechtigheid. Practisch gezien is het een plek waar veel mensen samen kunnen komen en er is een passend podium met alle technische multimedia faciliteiten. 

Vanuit steeds meer monumentale panden, waaronder voormalige kerkgebouwen en rijksmonumenten, is het mogelijk om uitvaartgerelateerde bijeenkomsten te organiseren. Zo hebben we wel eens een uitvaart georganiseerd vanuit een kasteel. 

Een nieuwe trend is dat een uitvaart een thema krijgt wat uiteraard dicht bij de levenswijze van de overledene past. Passend bij dit thema kan de locatie een bioscoopzaal zijn, een locatie op een evenementenpark of een kantine van een sport- of hobbyvereniging. Ook kan een locatie verband houden met een functie, positie of rang die de overledene had. Zo is er eens een herdenkplechtigheid gehouden in een vliegtuighangar of een kazerne.

Tijdens de coronapandemie zijn er noodgedwongen alternatieven ontstaan, om de plechtigheid te kunnen laten plaatsvinden met grotere groepen dan de landelijk voorgeschreven aantallen . Een openlucht locatie, zoals een parkeerterrein of ruimte op een bedrijventerrein, zijn daar voorbeelden van. Uiteraard in overleg en samenspraak met de gemeente. Bij een natuurbegraafplaats is het niet ongebruikelijk dat de afscheidsplechtigheid in de openlucht plaatsvindt.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Cras dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Cras dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui.